System kaucyjny w toku
Jak informuje Fundacja RECAL, pod względem liczby zwracanych opakowań polski system kaucyjny będzie największym tego typu w Europie. Docelowo kaucji podlegać będzie nawet 15 mld sztuk opakowań rocznie. Dodatkowo system ma charakter zdecentralizowany, co oznacza, że możliwe jest funkcjonowanie na rynku kilku operatorów systemu kaucyjnego. Każdy z nich samodzielnie projektuje szczegółowe zasady działania, w tym m.in. sposoby rozliczeń z jednostkami handlowymi. Do tej pory zezwolenia na prowadzenie systemu kaucyjnego wydano siedmiu podmiotom.
– Niedawno uruchomiony system kaucyjny to duży krok do przodu, ale już teraz widzimy, że pewne rzeczy powinny podlegać trochę większej kontroli. Mamy do czynienia z sytuacją wielu operatorów kaucyjnych i braku organizacji parasolowej, która nadzorowałaby wszystkie transakcje na rynku, wszystkie pobrane i zwrócone kaucje, wszystkie sprzedane i zwrócone opakowania. Inaczej może dojść do sytuacji, że operatorzy przestaną się ze sobą dogadywać, a wtedy dojdzie do paraliżu systemu. Tej sytuacji absolutnie nie chcemy. Stoimy również na stanowisku, że należy wysokość kaucji uzależniać od pojemności opakowania, żeby nie wykluczać mniejszych opakowań z rynku na rzecz opakowań o dużej pojemności – mówi Jacek Wodzisławski, prezes zarządu Fundacji RECAL.
Jak podkreśla, sposób funkcjonowania systemu kaucyjnego już wywiera wpływ na rynek opakowań i strukturę ich sprzedaży.
– Widzimy, że pewne sieci handlowe wycofują opakowania kaucjonowane z oferty, żeby ich nie odbierać. Pojawiają się również formaty opakowań, które nieznacznie przekraczają pojemność tych, które są kaucjonowane, albo opakowania kaucjonowane zastępowane są opakowaniami niekaucjonowanymi – zauważa Jacek Wodzisławski.
Jak wynika z raportu Mastercard Advisors „System kaucyjny w Polsce. Analiza potrzeb konsumentów oraz potencjału zwrotu kaucji na kartę płatniczą” z września 2025 roku, 65 proc. badanych uważa, iż wdrożenie systemu kaucyjnego to dobry pomysł i zachęci do segregacji odpadów. 18 proc. ankietowanych przyznało, że obawia się trudności z regularnym zwrotem butelek, jednak 62 proc. jest zdania, że włączy tę czynność do swojej codziennej rutyny.
O pierwszych wnioskach z działania systemu przedstawiciele Ministerstwa Klimatu i Środowiska i innych stron rynku oraz branżowi eksperci rozmawiali podczas 2. Seminarium Kaucyjnego, zorganizowanego przez Fundację RECAL i Krajową Izbę Gospodarczą. (Newseria)