Kryzys w sektorze wiatrowym

Osiem największych firm zajmujących się energią odnawialną odnotowało spadek aktywów o 3 mld USD w pierwszej połowie roku, przy czym w szczególności projekty związane z energią wiatrową borykają się z „burzliwymi” przeciwnościami. Sektor odnawialnych źródeł energii ma trudny rok, walcząc ze wszystkim: od rosnących kosztów po wyższe stopy procentowe.

Przypadek Siemens Energy, głównego gracza w sektorze energetyki wiatrowej, jest przykładem trwających wyzwań: firma ta stara się o około 15 mld EUR gwarancji od niemieckiego rządu, aby ustabilizować swoją sytuację finansową po wykryciu wad w najnowszych modelach turbin lądowych, które doprowadzą do strat i zwiększonych kosztów napraw. Cały sektor zmaga się z rosnącymi kosztami budowy i finansowania, problemami z kontrolą jakości i łańcuchem dostaw. Inflacja i globalne wahania cen energii również doprowadziły do wzrostu kosztów projektów energetyki wiatrowej, poddając w wątpliwość wykonalność wielu przedsięwzięć. Niektórym projektom grozi ich zarzucenie – nie tylko w Stanach Zjednoczonych, ale także w Wielkiej Brytanii, jeśli rządy nie zaoferują wsparcia. Ponieważ projekty te zostały zainicjowane przed kryzysem energetycznym, z gwarantowanymi niskimi taryfami gwarantowanymi, obecnie stają się one coraz bardziej nieopłacalne. Chociaż bilanse pozostają solidne, firmy odpisują aktywa (wykres powyzej) i przedstawiają niższe prognozy dotyczące zysków. Nic dziwnego, że sezon wyników za III kwartał rozpoczął się od kolejnej dużej utraty wartości aktywów wiatrowych w wysokości 4 mld USD przez Orsted, jednego z liderów w dziedzinie energii odnawialnej.

Bez gwarancji rządowych stanowiących zabezpieczenie finansowe dla dużych projektów przemysłowych, cele klimatyczne mogą być zagrożone. W opinii Allianz Trade ostatnie wyzwania podkreślają potrzebę kompleksowej ponownej oceny polityki i mechanizmów wsparcia dla sektora odnawialnych źródeł energii. Wielka Brytania postawiła sobie za cel osiągnięcie do 2030 r. w morskiej energetyce wiatrowej mocy na poziomie 50 GW (pięciokrotność obecnych mocy). Ambicje te zostały jednak zweryfikowane przez rzeczywistość, gdy ostatnia runda aukcji mocy nie otrzymała żadnych ofert, ponieważ obecny system aukcyjny nie zapewnia wystarczającego zwrotu z inwestycji. Przed szóstą rundą aukcji kontraktów różnicowych (CFD), przedstawiciele branży zasugerowali podniesienie limitów ofertowych dla nowych morskich farm wiatrowych o 25-70%, aby zrównoważyć rosnące koszty łańcucha dostaw (rzeczywisty wzrost szacowany jest na 20%-50%). Ponadto deweloperzy energii odnawialnej lobbują w brytyjskim Ministerstwie Skarbu, aby wyeliminować podatek od nadzwyczajnych zysków z morskich farm wiatrowych oraz zwiększyć dotacje i zachęty podatkowe, na przykład w postaci bardziej hojnych ulg kapitałowych, które oferowałyby ulgi podatkowe w celu zmniejszenia początkowych kosztów projektu. Podobnie w Niemczech, ekspansja mocy elektrowni wiatrowych osiągnęła 1,3 GW w 2023 r., co stanowi zaledwie jedną czwartą najwyższych przyrostów obserwowanych w ostatniej dekadzie. Ostatnia aukcja lądowej energetyki wiatrowej odzwierciedlała ten trend, przy czym tylko 1,4 GW mocy zostało zgłoszone przez firmy do dalszego rozwoju. Jest to spadek w porównaniu z 1,6 GW oferowanymi w poprzedniej aukcji. W odpowiedzi na zmniejszone zainteresowanie i w celu utrzymania konkurencyjności, niemiecki organ regulacyjny Bundesnetzagentur zmniejszył ilość mocy oferowanej w przetargu z 3,2 GW do około 1,7 GW, co było kontrowersyjnym posunięciem, biorąc pod uwagę cele w zakresie odnawialnych źródeł energii. Co więcej, maksymalne stawki w przetargach wzrosły z 5,88 eurocentów do 7,35 eurocentów za kilowatogodzinę w przypadku lądowych aukcji wiatrowych, a oferenci żądali około 7,32 eurocentów za kilowatogodzinę.
Jak dotąd reakcje rządów Wielkiej Brytanii i Stanów Zjednoczonych (cel wiatrowy: 630 GW do 2035 r.) były stosunkowo mniej proaktywne niż UE (cel wiatrowy: 420 GW do końca dekady). Komisja Europejska przedstawiła w „pakiecie energii wiatrowej" środki mające na celu pomoc deweloperom, w tym środki takie jak specjalny projekt aukcji (w nich m.in. indeksowanie przez państwa członkowskie cen aukcyjnych i taryf), wsparcie finansowe (opracowanie narzędzi zmniejszających ryzyko i kontrgwarancji z EBI do końca 2023 r. oraz zwiększenie dotacji na czyste technologie), wyrównanie szans (monitorowanie ewentualnych nieuczciwych praktyk handlowych i w razie potrzeby uruchamianie odpowiednich instrumentów politycznych), rozwiązanie problemu niedoboru personelu administracyjnego (wykorzystanie cyfryzacji do zwiększenia liczby pozwoleń, które mogą być przetwarzane przez obecnych pracowników) oraz usprawnienie długich procedur zatwierdzania (projekty morskiej energetyki wiatrowej często czekają nawet pięć lat na zielone światło).

Ponieważ zapotrzebowanie na czystą energię stale rośnie, a rozwój projektów energetyki wiatrowej jest niezbędny dla osiągnięcia globalnych celów klimatycznych, kluczowe znaczenie będzie miało rozwiązanie kwestii związanych z finansowaniem, kontrolą jakości, stabilnością łańcucha dostaw i wsparciem rządowym.

Inf. Allianz Trade