Apel samorządów do premiera
Organizacje samorządowe zrzeszające ponad 1000 gmin zaapelowały do premiera RP o zapewnienie skutecznych programów finansowych wspierających wymianę starych kotłów i ocieplenie budynków – pilne usprawnienie programu „Czyste Powietrze”, a także wznowienie programów dla budynków wielorodzinnych. „Nie możemy czekać do 2060 r. na czyste powietrze. Walczymy o zdrowie mieszkańców i ich budżety domowe oraz bezpieczeństwo energetyczne Polski – mówią samorządowcy.
W skali kraju 2,7 miliona domów jednorodzinnych i około pół miliona mieszkań w budynkach wielorodzinnych wciąż ogrzewanych jest za pomocą przestarzałych, nieefektywnych energetycznie i zanieczyszczających powietrze kotłów oraz pieców tzw. „kopciuchów”. Zmianę tej sytuacji mogą zapewnić dobrze funkcjonujące programy wspierające modernizację energetyczną budynków jednorodzinnych i wielorodzinnych. Pod apelem gmin w tej sprawie podpisało się sześć organizacji zrzeszających ponad 1000 gmin z całej Polski: Ogólnopolskie Porozumienie Organizacji Samorządowych, Związek Miast Polskich, Federacja Regionalnych Związków Gmin i Powiatów RP, Stowarzyszenie Gmin i Powiatów Małopolski, Stowarzyszenie Metropolia Krakowska, Stowarzyszenie Gmin Górniczych w Polsce.
Apelujący zaniepokojeni są gwałtownym spadkiem zainteresowania programem „Czyste Powietrze”. W nowej odsłonie programu, która została uruchomiona w marcu br., wpływa 4-krotnie mniej wniosków niż przed jego zawieszeniem.
– Bardzo niskie zainteresowanie programem wynika z wciąż nierozwiązanych problemów takich jak: nadmierna biurokracja, uznaniowość w interpretowaniu regulaminu programu przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska, wielomiesięczne zatory w rozpatrywaniu wniosków i wypłatach dotacji czy nadmiernie skomplikowane zasady programu – mówi Piotr Kuczera, prezydent Rybnika i przedstawiciel Ogólnopolskiego Porozumienia Organizacji Samorządowych, jednego z sygnatariuszy apelu. – W efekcie, nastąpiła utrata zaufania do programu wśród mieszkańców, którzy obawiają się, że nie otrzymają przyznanej dotacji lub będą na nią czekać miesiącami, dostarczając kolejne dokumenty, zaświadczenia i uzupełnienia – dodaje prezydent Kuczera.
Z analizy Polskiego Alarmu Smogowego wynika, że jeśli zainteresowanie programem nadal będzie utrzymywać się na tak niskim poziomie jak obecnie to wymiana 2,5 miliona starych kotłów na węgiel lub drewno, tzw. „kopciuchów”, zajmie ponad 30 lat.
Samorządowcy apelują do premiera o znaczące ograniczenie biurokracji, automatyzację procesów obsługi beneficjenta i ich przyspieszenie, jednolite procedury rozpatrywania wniosków w całym kraju, informatyzację programu, odblokowanie mechanizmów finansowych, które umożliwią osobom o niższych dochodach dostęp do programu, a także – co bardzo ważne – zadbanie o przywrócenie zaufania do programu.
Żeby działania dla poprawy jakości powietrza były w pełni skuteczne potrzebne są również sprawnie działające programy termomodernizacji budynków wielorodzinnych – wśród nich są Fundusz Termomodernizacji i Remontów (realizowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego) czy program Ciepłe Mieszkanie (realizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej). W chwili obecnej nabory do tych programów zostały wstrzymane.
Jak podkreślają sygnatariusze apelu, sprawnie działające programy termomodernizacji są potrzebne i korzystne dla społeczeństwa. Ich pełne wdrożenie poprawi kondycję zdrowotną Polek i Polaków oraz zmniejszy liczbę przedwczesnych zgonów rocznie o ponad 20 tysięcy, do których przyczynia się zanieczyszczone powietrze. Dzięki termomodernizacji rachunki za ogrzewanie gospodarstw domowych mogą zmniejszyć się nawet o połowę. Polska zwiększy swoje bezpieczeństwo energetyczne poprzez mniejszą zależność od importu paliw. Oficjalnym celem programu Czyste Powietrze jest zmniejszenie zużycia energii na poziomie 40 TWh co jest wielkością odpowiadającą 5,5 mln ton węgla bądź 4 mld m3 gazu ziemnego.
Źródło informacji: first aid communication team