Bezpieczne chemikalia
- Dział: Gospodarka odpadami
W październiku Komisja Europejska opublikowała Strategię UE na rzecz zrównoważonego rozwoju w zakresie chemikaliów. Celem tego dokumentu jest zwiększenie bezpieczeństwa oraz osiągnięcie zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń na rzecz nietoksycznego środowiska, zawartego w Europejskim Zielonym Ładzie. Nowa strategia niesie ze sobą wiele wyzwań dla sektora chemicznego i jest szeroko komentowana w całej Europie. Zapisy Strategii są jednym z tematów dwudniowego (2-3 grudnia) TECHCO Forum, organizowanego przez Polską Izbę Przemysłu Chemicznego (PIPC). Strategia UE w zakresie chemikaliów na rzecz zrównoważonego rozwoju ma docelowo zwiększyć ochronę zdrowia ludzkiego i środowiska przed niebezpiecznymi substancjami.
Wprowadza m.in zakaz stosowania najbardziej szkodliwych chemikaliów w takich artykułach jak zabawki, kosmetyki czy ubrania, z wyjątkiem, gdy jest to niezbędne dla społeczeństwa. Nowa strategia UE jest zupełnie nowym dokumentem, a warto dodać, że istniejące regulacje dotyczące chemikaliów w Unii Europejskiej składają się z ponad 40 aktów prawnych, obejmujących cały łańcuch wartości i pełen cykl życia chemikaliów. Niezbędna wydaje się więc harmonizacja porządku prawnego, co najlepiej posłuży realizacji celów unijnych. W celu sprawnego funkcjonowania gospodarki należy unikać tworzenia dużej liczby regulacji, a dążyć do ujednolicenia i doprecyzowania istniejących aktów prawnych.
– Polska Izba Przemysłu Chemicznego docenia nową inicjatywę Komisji Europejskiej, której celem jest zapewnienie bardziej bezpiecznego i zrównoważonego stosowania wszystkich chemikaliów. Należy podkreślić jednak, iż konieczna jest harmonizacja istniejącego już porządku prawnego, co lepiej posłuży realizacji celów unijnych, niż tworzenie kolejnych aktów prawnych. Pozytywnym aspektem Strategii jest na pewno stworzenie unijnej wyszukiwarki przepisów dotyczących substancji chemicznych (EUCLEF) jako usługi internetowej, która umożliwi przedsiębiorstwom uzyskanie informacji na temat sposobu, w jaki ich substancje są regulowane w UE i jakie mają oni obowiązki prawne – mówi dr inż. Tomasz Zieliński, Prezes Zarządu PIPC.
Zdaniem PIPC nowa strategia w większym zakresie powinna wspierać recykling chemiczny, który może stać się skutecznym sposobem realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu i Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Dzięki jego zastosowaniu znacznie ograniczy się także składowanie odpadów na wysypiskach. Przeszkodą dla wykorzystania recyklingu chemicznego jest jednak różnorodny skład odpadów z tworzyw sztucznych, które mogą stwarzać ryzyko obecności lub powstawania substancji szczególnie niebezpiecznych (SVHC) w przypadku ich przetwarzania lub poddawania rozkładowi termicznemu. W związku z tym, odpowiednie oznakowanie obecności substancji SVHC powinno być obowiązkowe, zwłaszcza dla recyklatów. Konieczne wydaje się także stworzenie platformy dialogu pomiędzy uczestnikami łańcucha produktowego a firmami zajmującymi się recyklingiem chemicznym, tak aby możliwe było dostosowanie technologii produkcji tworzyw sztucznych i finalnych wyrobów do wymogów zrównoważonego recyklingu chemicznego.
Docenić należy fakt, że procedury udzielania zezwoleń w ramach REACH uwzględniają wiele czynników, powinny jednak one dotyczyć także producentów spoza UE w takim samym stopniu, jak firm europejskich. Nowa strategia powinna zatem koncentrować się na stworzeniu równych szans dla wszystkich zainteresowanych podmiotów. Ponadto przedsiębiorstwa chemiczne w UE produkujące substancje chemiczne z wykorzystaniem nowoczesnych technologii, zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju i w oparciu o restrykcyjne wymogi regulacyjne, powinny być wspierane i promowane przez UE na rynkach państw trzecich.
